W nocy z 14 na 15 kwietnia 1912 r. RMS Titanic - brytyjski transatlantyk typu Olympic, należący do towarzystwa okrętowego White Star Line, podczas swojego dziewiczego rejsu na trasie Southampton-Cherbourg-Queenstown-Nowy Jork, zderzył się z górą lodową i zatonął. Jego katastrofa spowodowała nowelizację praw i zasad bezpieczeństwa morskiego.
W nawiązaniu do setnej rocznicy tego wydarzenia w dniach 13-14 kwietnia 2012 r. w Gdyni odbyła się konferencja naukowa na temat "Testament RMS Titanic. 100 lat po tragedii". Konferencja została zorganizowana przez Urząd Morski w Gdyni, Akademię Morską w Gdyni, Wyższą Szkołę Administracji i Biznesu im. E. Kwiatkowskiego, Ligę Morską i Rzeczną, Stowarzyszenie Kapitanów Żeglugi Wielkiej przy współudziale Koła Naukowego Nawigator Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej w Gdyni oraz Koła Naukowego Prawa Morskiego Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu w Gdyni im. E. Kwiatkowskiego. Odbyła się ona w Wyższej Szkole Administracji i Biznesu w Gdyni oraz w Audytorium Maximum Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej w Gdyni.
Jako pierwszy wystąpił prof. zw. dr hab. Jerzy Młynarczyk, Rektor WSAiB, światowej sławy ekspert w dziedzinie prawa morskiego, który miał okazję zapoznać się z aktami sądowymi procesu dotyczącego tragedii odbywającego się w Wielkiej Brytanii. Mówił on n.t. "Tragedia Titanica - przbieg wydarzeń". Pan profesor opowiedział o przebiegu wydarzeń feralnej nocy. Wspomniał m.in. o dziesięciu ostrzeżeniach o warunkach lodowych, z których siedem dotarło na mostek kapitański, mówiących, że na trasie RMS Titanic znajdują się góry lodowe. Potwierdził, że warunki pogodowe były dobre - spokojna, gwieździsta, bezwietrzna noc. Przypomniał również znany fakt dotyczący orkiestry statku, która grała od godz. 0.15 do 2.10, a jej muzyka miała zapobiec panice. Podsumowując stwierdził, że „prawda leży na dnie morza, a martwi uczestnicy wydarzeń zamilkli”. Przedstawiony przez profesora obraz wydarzeń mówił o rozpaczy, nadziei i pysze.
Kolejnym mówcą był dr Piotr Lewandowski, który przedstawił raporty brytyjskiego Wreck’s Commissioner i Komisji Senatu Stanów Zjednoczonych”. Przytoczył on konkluzję z brytyjskiego śledztwa, która stanowiła:
„loss of the said ship was due to collision with an iceberg, brought about by the excessive speed at which the ship was being navigated.”
Dated the 30th day of July, 1912
Mersey
Wreck Commissioner
[wspomniany statek zatonął z powodu kolizji z górą lodową, do której doszło ze względu na znaczną prędkość z jaką statek płynął]
Wśród kolejnych mówców była również pani dr Dorota Pyć, która mówiła n.t. „Od Titanica do Costa Concordii – o znaczeniu przypadku w rozwoju systemu bezpieczeństwa życia na morzu”. Mówiła ona między innymi, że „po tragedii okazało się, że nie ma systemu bezpieczeństwa życia na morzu”. Dopiero ta tragedia doprowadziła do tego, że w 1914 r. podpisano pierwszą konwencję SOLAS (Safety Of Live At Sea) – Bezpieczeństwo Życia na Morzu. Później w latach 1929, 1948, 1960 i 1974 były podpisywane nowe edycje SOLAS. Ostatnia z 1974 r. weszła w życie w 1980 r. Na zakończenie pani doktor postawiła również interesujące pytanie: „Kto ma zarządzać kapitanem?”
W piątkowej sesji przemawiali również dr Cezary Łuczywek, radca ministra, który mówił o utworzeniu Państwowej Komisji Badania Wypadków Morskich oraz dr Jan Jankowski mówiący o katastrofach morskich jako motorze postępu. Ponadto swoje wystąpienie zaprezentował również dr inż. Ryszard Wróbel, który mówił o bezpieczeństwie żeglugi. O czynniku ludzkim jako najsłabszym ogniwie systemu bezpieczeństwa mówiły mgr Małgorzata Chojnowska i mgr Iwona Królikowska.
Tego samego dnia po południu w Audytorium Maximum Wydziału Nawigacji uczestnicy konferencji zostali powitani przez JM Rektora prof. dr hab. inż. Romualda Cwilewicza. Po słowie wstępnym prof. Lecha Kobylińskiego, pani dr hab. Anna Styszyńska, prof. nadzw. AM w Gdyni mówiła o Międzynarodowym Patrolu Lodowym. Później dr hab. inż. kpt. ż. w. Adam Weintrit, prof. nadzw. AM w Gdyni mówił o morskich mapach nawigacyjnych na początku XX wieku i dzisiaj. Stwierdził on m.in., że „te mapy, które były na Titanicu są tymi samymi, którymi my się dzisiaj posługujemy”. Pan Jacek Pietraszkiewicz mówił o „Nawigacji 100 lat po tragedii Titanica. Jego wystąpienie można podsumować konstatacją, że „nawet najlepszy sprzęt nawigacyjny bez wyszkolonych ludzi nie daje gwarancji”. W sesji popołudniowej wystąpili również dr hab. inż. kpt. ż. w. Zbigniew Burciu, prof. nadzw. AM w Gdyni, który wygłosił mowę o niezawodności środków ratunkowych w akcji ratowniczej oraz SSO Wojciech Midziak (temat wystąpienia: „Wpływ orzeczeń izb morskich na bezpieczeństwo żeglugi”, a także kpt. ż. w. Wojciech Sobkowiak (temat prezentacji: „ISM biurokracja – czy bezpieczna nawigacja”).
Na zakończenie pierwszego dnia konferencji o godz. 19.00 w auli WSAiB im E. Kwiatkowskiego w Gdyni odbyła się projekcja filmu dokumentalnego pt. „Gustloff. Ostatni rejs”.
W drugim dniu konferencji dr hab. inż. Mirosław Gergik prezentował współczesne problemy związane z budową statków w aspekcie przetrwania katastrofy na morzu” a dr hab. inż. Wiesław Tarełko, prof. nadzw. AM w Gdyni mówił o formułowaniu przez IMO wymagań technicznych dla statków, na przykładzie katastrof statków pasażerskich. Ponadto swoje wystąpienia przedstawiali dr inż. kpt. ż. w. Bogumił Łączyński, prof. nadzw. AM w Gdyni, dr inż. Zbigniew Szozda, dr Elżbieta Wróblewska, Ewa Wieczorek i mgr Dominik Borek.
Konferencja była objęta patronatem Pana Sławomira Nowaka Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej. Sponsorem konferencji była firma Enea.
oprac. o. Edward Pracz
