Tradycja Bożego Grobu

Przyjmuje się, że zwyczaj Bożego Grobu – uczczenie złożenia ciała Pana Jezusa do grobu, kończące misterium Wielkiego Piątku – pochodzi z Syrii. Początkowo w grobie składano wyłącznie krzyż (deposito crucis) owinięty w płótno. Taki zwyczaj jest opisany w dokumentach pochodzących z okresu XI – XIV w., z Francji, Niemiec i ówczesnej Italii. Pierwsze wzmianki o tzw. pogrzebie Chrystusa pochodzą z X wieku, z żywota Ulryka, biskupa Augsburga (zm. 973 r.). Podobne wątki można znaleźć w średniowiecznej Anglii (św. Dunstan abp Canterbury zm. około 988 r.) i Francji (bp Jan z Arranches). Z opisów tych wynika, że krzyż składano w grobie, zamykano i pieczętowano. Pozostawał w nim aż do rezurekcji. Pozostałe krzyże były z kościoła usuwane lub zasłaniane.

Początkowo Boży Grób wznoszony był na ołtarzu lub symbolizowany był przez oddzielnie stojącą osobną kaplicę. Przynoszono do niego krzyż lub figurkę umęczonego Chrystusa. Oprócz figury zanoszono do grobu także samą Hostię (w korporale, puszce lub monstrancji).

Powszechnym jest pogląd, że w Polsce upowszechnienie tradycji Bożego Grobu zawdzięcza się zakonowi Bożogrobowców (Kanonicy Regularni Stróże Grobu Pańskiego). Zakon ten zniknął z Polski po kasacie zakonów przez zaborców.

Polskim zwyczajem do Bożego grobu zanoszono krzyż, w XVI w. z krzyżem składano Najświętszy Sakrament. Z biegiem czasu zaprzestano wystawiać krzyż w grobie; składano go obok, albo w nawie kościelnej na katafalku okrytym czerwonym suknem, aby wierni mogli w nim adorować Mękę Pana.

Grobom nadawano piękne, artystyczne formy. Bywały one ruchome, bogato zdobione. Dekoracje grobowe przybierały też akcenty symboliczne, zależnie od istniejących układów społeczno-politycznych w kraju.

W tym roku wystrój Grobu Pańskiego w Kościele Morskim przygotowywało Duszpasterstwo Ludzi Morza. Efekty tej pracy można zobaczyć w naszej galerii.